Ko je bio Blagoje Nešković, jedini lekar na čelu srpske vlade?

Biografija Blagoja Neškovića je, međutim, nosilac i zanimljive političke simbolike, pošto je reč o revolucionaru koji se sukobio sa jugoslovenskim liderom Josipom Brozom Titom, o čijoj političkoj ulozi postoji i zanimanje mlađih istraživača.

Tako Ena S. Mirković u doktorskoj disertaciji iz 2016, objavljenoj i dostupnoj na internetu pod naslovom „Politička biografija Blagoja Neškovića“, piše:

„Dr Blagoje Nešković (1907 – 1984) rođen je u Kragujevcu, završio je medicinski fakultet u Beogradu, učestovao je kao borac i lekar u Španskom građanskom ratu, bio je član Komunističke partije Jugoslavije od 1935. godine.

Za vreme Drugog svetskog rata izabran je na mesto sekretara Pokrajinskog komiteta Komunističke partije Jugoslavije za Srbiju, posle oslobođenja bio je sekretar Centralnog komiteta Komunističke partije Srbije i predsednik vlade do 1948. godine.

Godine 1952. postao je potpredsednik vlade Federativne narodne republike Jugoslavije, ali je ubrzo pod optužbom sprovođenja oportunističke politike i saradnje sa Informbiroom, primoran da da ostavku na sve partijske funkcije i isključen je iz Centralnog komiteta Jugoslavije.

Od tada se posvećuje naučnoj karijeri i nije prisutan više u političkom životu. Partija je odbila njegov zahtev za rehabilitaciju 1983. godine.

Njegova biografija naizgled tipičnog revolucionara otvara brojna ozbiljna pitanja za istraživanje kao što su sloboda izražavanja nacionalnih stavova u novoj komunističkoj Jugoslaviji kao i položaj srbijanske komunističke elite u odnosu na jugoslovensku komunističku elitu.

Srbijanska elita je bila najmanje kompaktna i najslabija u novoj državi, a nosila je najveću hipoteku iz rata i najveće opterećenje kao elita najbrojnijeg naroda koji će kasnije biti proglašen za hegemonistički. Istraživanje je pokazalo da je proces protiv Blagoja Neškovića bio prvi proces tako dobro osmišljen i organizovan vođen prema nekom partijskom rukovodiocu.

KPJ je pokazala spremnost da se odlučno obračuna sa svima koji su mogli da dovedu ispravnost njene politike u pitanje…

Dr Blagoje Nešković je poticao iz intelektualne sredine, bio je predstavnik intelektualne elite tako da se kroz njegovu biografiju može posmatrati i položaj intelektualca u novom poretku, piše u disertaciji.